Skrevet av Jakob Bjerkem. Publisert i Immateriell kulturarv. Kulturrådet.

I gamle dagar var det mange som både trudde på, møtte og såg såkalla underjordiske eller «tussa og småfølk» som det vart sagt her.

Dette er meir eit minne, ei «overtru», ei forestilling som nok har tatt slutt. Men det er interessant at det har vore ei levande forestilling her i Henning heilt til for få år sidan. Mange i min besteforeldregenerasjon såg på tussa og småkalla som ein realitet. Forteljingane om det og opplevingane gjennom forteljing lever fortsatt og er ein realitet.

Både farfar og farmor og bror til mormor – Arnfinn Langli – fortalte levende om tussan og småkallan. Arnfinn hadde opplevd det sjøl – og trudde på det som ein realitet, mens farmor og farfar berre fortalde om at andre hadde opplevd det. Oldemor mi til dømes – Karen – møtte ei kvinne frå dei underjordiske ein kveld ho var ute og gjekk med ei ku som skulle på beite på eit nabobruk ho leigde.

Trua/aktiviteten er i ferd med å dø ut. Om det i dag finnes folk som meiner dei har møtt småkallan så er det i tilfelle svært få. Men stoffet finnes og er knytt til bestemte plassar. 

Les mer om fortellerkunst HER.

---

Om de underjordiske:

«Underjordiske er i norsk folketro usynlige skapninger som lever sitt liv ved siden av menneskene. Av og til kan mennesker komme til de underjordiske. Det finnes mange sagn om underjordiske, og mange av dem er vidt spredte vandresagn. Et slikt sagn forteller om opprinnelsen til underjordiske, som etter en versjon skal stamme fra de barna Eva ikke hadde flidd og derfor ikke ville vise frem en gang Vårherre kom på uventet besøk.»

Kilde: https://snl.no/underjordiske